آموزش کاشت نهال زیتون
آموزش کاشت نهال زیتون
هنگام کاشت انواع نهال زیتون بهتر است بدانید که خرید نهال زیتون نیز یک مرحله اساسی و مهم است که باید به خوبی انجام شود و این کار نیاز به دانش کافی در مورد انواع نهال زیتون و ویژگی های آنها دارد. فقط از این طریق می توانید نهال های سالم و باکیفیت برای احداث باغ خریداری کنید و از عملکرد آن بهره مند شوید.
ساختار کلی درخت زیتون چند ساله و بالغ به شرح زیر است:
• تنه اصلی
• بازوهای اصلی
• بازوهای فرعی
شاید از شما این سوال پرسیده شود که آیا تاج هم یکی از اجزای درخت نیست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که تاج بخشی از درخت بالغ زیتون است که به دلیل تراکم و رشد شاخه های جانبی در سطح شاخه های اصلی درخت به تنه چسبیده است.
نهال زیتون پس از رسیدن به دوره بلوغ به درختی همیشه سبز تبدیل می شود که دارای شاخه های متراکم با برگ های بیضی شکل نسبتاً کوچک است که با رنگ سبز ملایم و مخملی دیده می شود، ریشه نهال های جوان و سالم نیز متراکم و تیره رنگ می باشد. هنگام مراجعه به مراکز فروش نهال زیتون مراقب این موارد و ویژگی ها باشید. همچنین قطر تنه یک نهال سالم حدود 3-2 سانتی متر است که بدون خراش و زخم خوردگی با رنگ استخوانی دیده می شود.مرحله بعدی پس از خرید نهال زیتون سالم و تایید شده مرحله ای است که طی آن باید تمام نیازهای اکولوژیکی نهال تامین شود تا در نهایت به درختی بالغ و مولد تبدیل شود، برای این منظور برخی از مهمترین نیازها را در این مقاله برای شما عزیزان شرح داده ایم.
نیازهای اکولوژیکی و حیاتی درختان زیتون عبارتند از:
• نیازهای اقلیمی
• نیازهای آبی
• نیازهای خاک
و تمام مراحلی که شامل سمپاشی، هرس اولیه، نیاز سرما و ... می باشد را شامل می شود.
گفتیم برای نهال زیتون یک دوره سرما وجود دارد که باید در زمان مناسب رفع شود و تنها در این صورت است که نهال می تواند در برابر شرایط جوی و سرما و یخبندان مقاوم باشد و از آن انتظار اثر و عملکرد قابل قبولی می توان داشت. اگرچه باید گفت که حساسیت های دمایی نهال زیتون تازه کاشته شده در سال های قبل از بلوغ به دمای هوا بسیار متفاوت است. مثلا:
1. دمای منفی 5 تا 7 درجه می تواند باعث سرمازدگی و از بین رفتن شاخه های درختان بارده شود، زیرا در این شرایط احتمال حمله برخی از باکتری های مضر وجود دارد.
2. در مناطق سردسیر تا زمانی که دمای هوا به 10 درجه سانتیگراد مثبت نرسد یا گلدهی درخت ناقص باشد، روند گلدهی شروع نمی شود، مقاومت و رشد ریشه درخت نیز در شرایط دمایی ایده آل افزایش می یابد.
نیاز درختان زیتون به آب آنقدر زیاد و گسترده نیست که نتوان آن را برطرف و تامین کرد. با مقدار کمی آب برطرف شود زیرا این گونه نسبت به خشکی بسیار مقاوم و با کم آبی سازگار است اما با روش های مختلف مانند آبیاری بارانی، آبیاری قطره ای، کرتی و ... قابل رفع است. جالب است بدانید که اگر میانگین بارندگی سالانه در منطقه شما حداقل 500 میلی متر باشد، امکان کشت دیم وجود دارد، هر چند که امروزه با مقاوم سازی درختان امکان پرورش آنها به روش کشت دیم با میانگین بارش سالیانه منطقه در حد ۲۰۰ میلی متر نیز وجود خواهد داشت. در مناطقی با بارندگی بیش از 800 میلی متر امکان پرورش زیتون وجود نخواهد داشت. زیرا این مقدار آب و رطوبت زمینه ساز ابتلا به انواع آفات و بیماری ها در بین ارقام نهال زیتون خواهد بود.
سومین نیاز اکولوژیکی کاشت و رشد نهال زیتون انتخاب خاک سازگار با نهال است که به عوامل مختلفی نیز بستگی دارد. به عنوان مثال، ما باید بدانیم هدفمان از کاشت و پرورش نهال زیتون چیست؟ آیا قصد داریم نهال زیتون را به منظور کشت گسترده و عرضه به بازار پرورش دهیم یا قصد داریم از محصولات این درخت به منظور بهره وری شخصی و در مقیاس محدود استفاده کنیم؟ پاسخ به این سوال به ما کمک می کند تا ساختار زمین و خاک مورد نظر را پیدا کنیم.به عنوان مثال اگر هدف ما کشت نهال زیتون و به دست آوردن محصولات مرغوب در تناژ بالا است، بهتر است زمین هایی را انتخاب کنیم که علاوه بر حاصلخیز و عمیق بودن، قابلیت نگهداری و ذخیره آب زیاد و همچنین اراضی کم شیب با بافت رسوبی باشند. در غیر این صورت می توان به منظور جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین استفاده شخصی در دامنه ها، اراضی تپه ای و کوهستانی اقدام به کاشت و رشد نهال زیتون نمود.
از آنجایی که ریشه درختان زیتون به صورت طولی رشد می کند، بهتر است هنگام کاشت گودال هایی به عمق حداقل 1.5 متر حفر شود و پس از بررسی نهایی کامل بافت خاک، از عدم وجود لایه های آهک(در صورت وجود لایه آهکی باید به کمک ماشین سوسولوز اقدام به از بین بردن آن نمود) و همچنین عدم قرار گیری زمین در مجاورت سفرههای آب زیرزمینی اقدام به کاشت نهال با الگوهای کاشت اصولی نمود.
در نظر داشته باشید که قبل از حفر گودال باید با حذف علف های هرز، کندن ریشه درختان قبلی، شخم زدن و جابجایی لایه های خاک و همچنین تسطیح سطوح، زمین را برای کاشت آماده کنید.
در مرحله بعد موارد مهم از جمله:
• زمان مناسب برای کاشت نهال
• تراکم درختان و تعیین فاصله کاشت آنها در باغ
• طراحی الگوی کاشت درختان در باغ که شامل: مربع، لوزی، مستطیل می باشد.
هنگام کاشت باید به فکر حفر گودال و کود دهی باشید و در مرحله آخر بذرهای آماده یا نهال های خریداری شده را در گودال ها بکارید.
امروزه متخصصان بذر درختان زیتون را به دو روش قدیم و جدید تهیه می کنند به این صورت که با ساییدن با ماسه یا قلم مو، گوشت و چربی میوه جدا می شود و پس از شستن، خشک کردن و ضد عفونی کردن دانه ها در بستر مناسب قرار داده و بعد از 5 ماه تبدیل به بذر می شوند اما در روش جدید این روند کوتاه می شود و بعد از 2 ماه بذرها آماده می شوند و بسته به اینکه قصد کاشت بذر را در فضای باز، گلخانه یا گلدان داشته باشیم، می توانیم مراحل را ادامه دهیم.
اگر می خواهید بذر زیتون را در فضای باز بکارید، بهتر است ابتدا سرمای منطقه را اندازه بگیرید و پس از اطمینان از عدم وجود زمستان های سرد و شدید، شروع به کاشت کنید به این صورت که خاک را به عمق ۳۰ الی ۴۰ سانتی متر حفر نموده و گودالهایی ۳۰ سانتی متری با فواصل ۱۰ الی ۲۰ سانتی متری از یکدیگر حفر مینماییم و پس از کاشت نهال ها را آبیاری و با کود حیوانی به مقدار بهینه کود می دهیم.
در این مرحله برای جلوگیری از سرمازدگی و آفتاب سوختگی می توان از سایبان های نایلونی مقاوم استفاده کرد. پس از روش کاشت بذر در نهالستان، امکان کاشت بذر در گلخانه وجود دارد، اما باید شرایط ایده آل ایجاد شود، مثلاً باید بسترهای پرلیت تهیه کرد و بذرهای آماده شده را با فاصله 10-5 سانتی متر از همدیگر درون خاک قرار داد و سپس سطح رویی را با خاک سبک پوشانده و پس از کوددهی و آبیاری درست زمانی که به نهال 6 برگی تبدیل شد در ظرفی با اندازه مناسب خاک مخلوط قرار می دهند تا به عنوان نهال جوان و سالم آماده کاشت در خاک شود.
در ساده ترین و نهایی ترین روش می توان بذر را از همان ابتدا در خاک ماسه ای، خاک کشاورزی و کود حیوانی پوسیده در داخل گلدان کاشت تا به نهال 8 برگی تبدیل شود و آماده پیوند شود.
در فصل استراحت نهال زیتون شما این فرصت را دارید که آنها را در خاک قرار دهید تا پس از کاهش هوای سرد شروع به شکوفه دادن کنند.
سخن پایانی:
تمامی بذرهای موجود در نهالستان رویال نهال پس از کاشت در محیط مطلوب و تبدیل به نهال زیتون قابل عرضه به باغداران عزیز جهت احداث باغ هستند.توجه داشته باشید که قیمت نهال زیتون نیز در نهایت به روش پرورش بذر و میزان رسیدگی های دریافتی بستگی دارد.