تقویم باغداری ماه به ماه
تقویم باغداری ماه به ماه
اگر باغ یا زمین کشاورزی داشته باشید احتمالا برایتان سوال پیش آمده باشد که الان وقت کوددهی است یا سمپاشی؟ الان باید درختان را سمپاشی و هرس کنم یا زود است؟ در واقع هر فصل و ماه از سال متناسب با مرحله رشد درختان و شرایط آب و هوا وظایفی دارد که اگر در زمان مناسب انجام ندهید ممکن است زحمتهایتان هدر برود. در این مواقع اهمیت تقویم باغداری مشخص میشود که میگوید در هر فصل و ماه از پاییز تا بهار چه اقداماتی باید برای سلامت و باردهی بهتر درختان انجام داد.
در این راهنما از نهالستان رویال نهال به صورت جامع تقویم باغداری زمستان و برنامه چالکود، تقویم باغداری تابستان و زمان مناسب سمپاشی بهاره را بررسی میکنیم. در ادامه شما میتوانید جدول تقویم باغداری هر فصل را دانلود کنید. چک لیست ساده که به شما میگوید در هر فصل بهترین زمان سمپاشی، آبیاری و کوددهی چه موقع است.
تقویم باغداری پاییز
پاییز، یکی از مهمترین فصلها در تقویم باغداری میباشد. بسیاری از کشاورزان تصور میکنند این فصل زمان استراحت زمین است، اما کارهایی که در پاییز انجام میدهید پایه باردهی سال آینده هستند و باغ را برای خواب زمستانی آماده میکنند.
اصلیترین اقدام بعد از برداشت میوه، کوددهی درختان با کود فروت ست است که حاوی عناصر غذایی ازت، روی و پتاسیم میباشد و گیاه مواد غذایی را برای فصل بعدی ذخیره میکند. بهترین زمان برای کود فروت ست (Fruit set)، در فصل پاییز قبل از تغییر رنگ برگها و ریزش آنها است.
از نظر سمپاشی، پاییز زمان مناسبی برای از بین بردن آفات باقی مانده روی ساقهها و برگها میباشد. بهتر است با محلولهای حاوی مس و گوگرد مانند بردوفیکس محلول پاشی شوند و از گسترش آفات و بیماریهای قارچی در فصل بعد جلوگیری شود.
به مرور زمان و با سرد شدن هوا که خطر سرمازدگی بیشتر میشود، بهترین اقدام برای جلوگیری از سرمازدگی، آبیاری با کودهای سولوپتاس در فصل پاییز میباشد که غلظت شیره گیاهی را افزایش داده و از سرما زدگی در فصل بعدی پیشگیری میکند.
یکی دیگر از کارهایی که در تقویم باغداری پاییز باید برنامه ریزی شود، جمع کردن شاخه و برگهای شکسته شده و علفهای هرز میباشد.
تقویم باغداری زمستان
بسیاری از کشاورزان تصور میکنند در فصل زمستان درختان غیر فعال هستند، در حالی که جذاب مواد غذایی از ریشه همچنان ادامه دارد. به علاوه کوددهی زمستانه، بهترین زمان برای تغذیه و آماده سازی درختان برای فصل گل دهی بهار است. سمپاشی زمستانه نیز از زیاد شدن آفات بعد از بیدار شدن درختان از خواب زمستانی در فصل بهار جلوگیری میکند.
کوددهی زمستانه یا چالکود
بهترین زمان برای اجرای چالکود، اواخر پاییز تا اواسط دی ماه است وقتی هنوز خاک یخ نزده است. برای اجرای چالکود، چالههایی در فاصله سایه انداز درخت حفر میشوند سپس ترکیبی از کودهای دامی پوسیده، گوگرد کشاورزی، فسفات آمونیوم یا سوپر فسفات تریپل، سولفات پتاسیم و ریزمغذیها (روی و آهن) متناسب با نوع درخت با خاک ترکیب میشوند. این کودها در فصل زمستان از طریق رطوبت خاک تا زمان تورم جوانهها جذب درختان میشوند. کوددهی زمستانه باعث رشد ریشه، حاصلخیزی خاک و افزایش باردهی درختان میوه میشود.
سمپاشی زمستانه
هدف از سمپاشی زمستانه، از بین بردن آفاتی است که در حالت نهفته هستند. تخم و شفیره، آفاتی مانند شته، شپشک و کنه با روغن ولک یا محلولهای حشره کش فسفره سمپاشی میشوند که بهتر است در دمای بالاتر از 4 درجه سانتی گراد و قبل از تورم جوانهها انجام شود. اگر بیماریهای قارچی مانند شانک تنه وجود دارند باید از ترکیبات مسی مانند بردوفیکس یا اکسیکلرور مس استفاده کنید. این اقدامات پایه و اساس مدیریت آفات و بیماریها در فصل رشد هستند.
هرس زمستانه
درختان هنگام خواب زمستانی تحمل بالایی نسبت به برش دارند. بهترین زمان برای هرس زمستانه قبل از بیدار شدن درختان از خواب زمستانی است که شاخههای خشکیده و بیمار جدا میشوند و باعث بهبود تهویه و تحریک رشد جوانههای جدید در فصل بهار میشوند.
آبیاری زمستانه یا آبیاری غرقابی زمستان
در مناطقی که بارندگی کافی ندارند آبیاری زمستانه یکبار در اواسط زمستان انجام میشود. هدف از آبیاری زمستانه نفوذ کودها در خاک، شستشوی املاح مضر خاک به ویژه در باغهای پسته است. به علاوه آبیاری زمستانه باعث افزایش دمای خاک شده و از سرمازدگی جلوگیری میکند.
تقویم باغداری بهار
در فصل بهار درختان از خواب زمستانی بیدار شده و وارد چرخه رشد میشوند، زمان کوددهی و سمپاشی در این فصل تاثیر زیادی در میزان بهاردهی درختان در فصل تابستان دارد. بسته به نوع درخت و سیستم آبیاری در تقویم باغداری بهاره ممکن است کارهایی مانند از بین برد علفهای هرز با استفاده از علف کشها یا شخم زدن انجام شود یا اگر سیستم آبیاری باغ از نوع غرقابی باشد باید تمیز کردن جویها و شخم زدن اطراف درختان قبل از اولین آبیاری برنامه ریزی شود. هرس در فصل بهار فقط محدود به حذف شاخ و برگهای خشک شده و سرما زده است و نباید در این فصل هرس سنگین انجام داد.
سمپاشی بهاره
بهترین زمان برای سمپاشی درختان در فصل بهار بعد از ریزش 70 درصد گلها میباشد اما باید دقت داشته باشید حتما برخی از گلبرگها روی درختان باقی بمانند و حتما قبل از ریزش تمام گلها اولین سمپاشی بهاره را انجام دهید، چون بعد از ریزش گلها میوه تشکیل میشود و ممکن است کرم وارد میوه شده و آن را خراب کند که در این صورت سمپاشی هیچ تاثیری نخواهد داشت.
بعضی مواقع ممکن است به دلیل هجوم آفات یا سمپاشی نکردن باغ همسایه نیاز به سمپاشی دوم بهاره باشد که 45-30 روز بعد از سمپاشی اول انجام میشود. بهترین سم برای سمپاشی بهاره باید طبق نظر کارشناس و شرایط درخت انتخاب شود اما معمولا یک سم شته کش و کرم کش استفاده میشود و در برخی درختان میوه مانند هلو و شلیل به دلیل بیماریهای قارچی از قارچ کش نیز استفاده میکنند.
آبیاری بهاره
در آبیاری بهاره اگر سیستم آبیاری باغ از نوع غرقابی باشد بهتر است جویها از تنه درختان فاصله داشته باشند و در صورت قطرهای یا بارانی بودن سیستم آبیاری، قبل از اولین آبیاری، لولهها، پمپ، قطره چکانها بررسی شوند که اگر نیاز به تعمیر باشد کارهای لازم انجام شود.
اولین آبیاری بهاره که بعد از ریزش گلبرگها انجام میشود آب استارت میگویند که ممکن است از نظر زمانی در مناطق گرمسیر و سردسیر متفاوت باشد. اگر اولین آبیاری با کودهای فسفره انجام شود ریشههای مویین گیاه رشد میکنند و درختان رشد رویشی خوبی خواهند داشت.
تقویم باغداری تابستان
در فصل تابستان با گرم شدن هوا شرایط برای رشد درختان فراهم میشود با این حال در این فصل گسترش آفات و بیماریها نیز زیاد است که اگر اقدامات لازم انجام نشود ممکن است خسارت زیادی به باغدار وارد شود.
یکی از مهمترین کارهایی که در تقویم باغداری تابستانه انجام میشود مالچ پاشی است. در این فصل با گرم شدن هوا و تابش نور خورشید رطوبت خاک از بین رفته و خشک میشود. برای جلوگیری از خشک شدن خاک ترکیب مالچ که شامل چوب، برگ خشک شده و پوشال است به ضخامت 5 سانتی متر روی خاک پخش میکنند که رطوبت خاک را حفظ میکند و از خشک شدن ریشه جلوگیری میکند.
تقویم کوددهی تابستانه
در اوایل تابستان که میوهها وارد فاز رشد میشوند محلول پاشی با کودهای کامل NPK مانند 20-20-20 باید در تقویم باغداری تابستانه انجام شود. نیتروژن موجود در کود به رشد شاخ و برگها، فسفر به رشد ریشه و پتاسیم به افزایش اندازه میوهها کمک میکند. با گرم شدن هوا کود آهن به صورت آبیاری یا محلول پاشی توصیه میشود که از زرد شدن برگها جلوگیری میکند.
بهتر است محلول پاشی با کودهای کلسیم 3-2 هفته مانده به رنگ گیری میوهها انجام شود که به افزایش کیفیت میوه و ضخامت پوسته کمک زیادی میکند. در اواخر تابستان آبیاری یا محلول پاشی با کودهای پتاس بالا اهمیت زیادی دارد، برای باغهایی که در آستانه برداشت میوه هستند استفاده از سولوپتاس به صورت آبیاری باعث افزایش وزن، رنگ و طعم میوه میشود.
تقویم سمپاشی تابستانه
در تقویم باغداری تابستانه، بهترین زمان برای سمپاشی درختان صبح زود یا بعد از ظهر است که هوا خنک بوده و سم قبل از تبخیر شدن از طریق برگ درختان جذب میشود. نوع سم با توجه به شدت آفات و نوع آفات متفاوت است و ممکن است چند مرحله سمپاشی انجام شود که برای کرم میوه معمولا اسپینوساد و برای آفات مکنده ایمیداکلوپرید مناسب است.
جدول زمان سمپاشی درختان میوه
برنامه ریزی برای سمپاشی درختان میوه در زمان دقیق نقش مهمی در سلامت و افزایش کیفیت محصول دارد. تنظیم زمان سمپاشی درختان متناسب با مرحله رشد باعث میشود درختان در مراحل حساس رشد درگیر آفات و بیماری نشوند. جدول زیر تقویم عمومی سمپاشی درختان را نشان میدهد که میتواند راهنمای باغداران در تمام فصلها باشد.
| ارقام بومی | ارقام بومی | ارقام بومی | ارقام بومی |
|---|---|---|---|
| اواخر زمستان | خواب درخت | حشرات، تخم و قارچها | روغن ولک و سموم مسی |
| اوایل بهار | تورم جوانهها | آفات و بیماریهای قارچی | دیازینون، کاپتان |
| اواسط بهار | بعد از ریزش گلبرگها | کرم میوه، بیماریهای قارچی | کلرپیریفوس،مانکوزب |
| اوایل تابستان | رشد میوه | آفات مکنده و کرم میوه | اسپینوساد، ایمیداکلوپرید |
| اواسط تابستان | قبل از برداشت | بیماریهای انباری | قارچ کش |
| پاییز | بعد از برداشت | بیماریهای زمستان گذران | ترکیبات مسی |
تقویم باغداری گردو
درخت گردو نسبت به سایر درختان میوه نیاز سرمایی و تغذیهای خاصی دارد، باید در فصل زمستان سرمای کافی دیافت کند تا در بهار جوانه زنی و گل دهی طبیعی داشته باشد. کمبود عناصر غذایی در فصل رشد مانند روی، کلسیم و فسفر مستقیما بر کیفیت مغز و پرشدن آن تاثیر میگذارند.
مدیریت حرفهای باغ گردو شامل تنظیم آبیاری براساس اقلیم منطقه، کوددهی متناسب با آنالیز خاک و پیشگری از آفاتی مانند شانکر و بلایت است. برای آشنایی با جزئیات هرس، آبیاری، سمپاشی و کوددهی این درخت میتوانید مقاله تخصصی تقویم باغداری درخت گردو را مطالعه کنید.
تقویم باغداری سیب
یکی از گستردهترین شاخههای باغبانی در مناطق معتدل، باغداری درخت سیب است. داشتن یک باغ سیب با محصول با کیفیت نیازمند مدیریت مراحل رشد درخت از زمان خواب زمستانی تا برداشت محصول است. تغذیه با کودهای کامل و پیشگیری از بیماریهایی مانند لکه سیاه و سفیدک، نقش موثری در اندازه، طعم و رنگ میوه دارند. اگر علاقمند به دانستن جزئیات دقیق در مورد هرس، آبیاری و سمپاشی درخت سیب هستید توصیه میکنم مقاله تقویم باغداری درخت سیب را مطالعه کنید.
جمع بندی: تقویم باغداری، نقشه سالانه موفقیت باغ
تقویم باغداری نقشه راهی برای موفقیت باغ است. هر فصل، فرصتی برای انجام کار خاصی است، از چالکود زمستانه تا کوددهی فروت ست در فصل بهار. با دنبال کردن تقویم باغداری کشاورز میتواند تمام کارها از جمله سمپاشی، کوددهی، آبیاری و هرس را در زمان مناسب انجام دهد و از خسارات آفات و کاهش باردهی جلوگیری کند.
برای خرید انواع نهالهای باکیفیت و پربازده مانند نهال بادام، گردو، پسته و دیگر ارقام تجاری با نهالستان رویال تحت مدیریت مهندس آرمین قاسمی در ارتباط باشید. نهالستان رویال با ارائه نهالهای استاندارد و اصلاحشده، انتخابی مطمئن برای احداث و توسعه باغهای شماست.
سوالات متداول
بهترین زمان بیل زدن باغ انگور چه موقع است؟
بهترین زمان برای بیل زدن باغ انگور اواخر زمستان تا اوایل بهار، قبل از تورم جوانهها است. بیل زدن باعث تهویه خاک و جذب بهتر کودها میشود.
تقویم باغداری چیست؟
تقویم باغداری برنامه ماه به ماه برای عملیاتهای کوددهی، سمپاشی و هرس درختان است که کمک میکند باغدار هر کاری را در زمان مناسب انجام دهد.
زمان مناسب برای کود فروت ست چه موقع است؟
کود فروت ست باید قبل از تشکیل میوه، بعد از ریزش گلبرگها استفاده شود که از ریزش میوهها جلوگیری کرده و به افزایش کیفیت آنها کمک میکند.
چطور میتوان از آفت مگس میوه در تابستان جلوگیری کرد؟
برای کنترل مگس میوه باید ازتلههای جلب کننده، طعمه پاشی با پروتئین هیدرولیزه و جمع آوری میوههای آلوده استفاده کرد.