کاشت نهال گلدانی بادام تونو و سوپرنوا
کاشت نهال گلدانی بادام تونو و سوپرنوا
با پیشرفت دانش باغداری و اصلاح ژنتیکی ارقام میوه، رویکرد بسیاری از باغداران از روش‌های سنتی به سمت روش‌های مدرن‌تر مانند استفاده از نهال‌های گلدانی تغییر کرده است. کاشت نهال گلدانی به دلایل متعددی از جمله حفظ سلامت ریشه‌ها، انعطاف در زمان کاشت و درصد گیرایی بالاتر، انتخاب محبوبی برای کشاورزان و سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. در این میان، دو رقم بادام تونو و سوپرنوا به‌عنوان ارقام اصلاح‌شده، مقاوم و پرمحصول، جایگاه ویژه‌ای در میان انواع بادام‌ها دارند.
در این مقاله، به بررسی ویژگی‌های این دو رقم، شرایط کاشت، نگهداری، و مزایای اقتصادی آن‌ها می‌پردازیم تا اگر به فکر احداث باغ بادام یا سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی هستید، بتوانید با آگاهی بیشتر تصمیم بگیرید.
ویژگی های منحصر به فرد نهال گلدانی بادام تونو و سوپرنوا چیست و چرا محبوب شده اند؟
بادام تونو و سوپرنوا هر دو از جمله ارقام اصلاح‌شده و توسعه‌یافته برای بهره‌وری بیشتر، مقاومت بالاتر و سازگاری گسترده‌تر با اقلیم‌های مختلف هستند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مشترک این دو رقم، خودبارور بودن آن‌هاست؛ یعنی بدون نیاز به گرده‌افشان جداگانه نیز می‌توانند به‌طور کامل باردهی داشته باشند. این مسئله هزینه احداث باغ را کاهش داده و مدیریت آن را ساده‌تر می‌کند.
تونو رقمی زودگل و زودبازده است. به‌دلیل ورود سریع به فاز باردهی، از سال دوم یا سوم می‌توان انتظار محصول داشت. میوه آن پوستی نازک و مغزی درشت، شیرین و پرچرب دارد که بازارپسندی خوبی به آن می‌دهد. از طرفی سوپرنوا رقمی مقاوم‌تر نسبت به سرما و بیماری‌هایی نظیر لکه‌برگی و پوسیدگی طوقه است. ظاهر یکنواخت بادام، درصد مغز بالا و طعم خوش‌خوراک این رقم باعث شده هم برای مصرف داخلی و هم صادرات بسیار ایده‌آل باشد.
چرا کاشت نهال گلدانی از نظر فنی و اقتصادی برتری دارد؟
نهال‌های گلدانی، برخلاف نهال‌های ریشه‌لخت، به‌دلیل رشد در محیط کنترل‌شده و داخل گلدان، از ابتدا در شرایط بهداشتی و مغذی پرورش می‌یابند. این موضوع موجب می‌شود که ریشه‌ها در زمان انتقال به زمین دچار آسیب نشوند و گیاه بتواند با درصد گیرایی بالاتری رشد کند. یکی از مزایای مهم این نوع نهال آن است که محدود به فصل خواب درخت (پاییز و زمستان) نیست و در اغلب ماه‌های سال می‌توان آن را کاشت، به‌خصوص در فصل اردیبهشت که هوا معتدل و خاک دارای دمای مناسبی است.
از نظر اقتصادی نیز، نهال گلدانی با کاهش تلفات ناشی از عدم گیرایی و شتاب‌دهی به رشد، سودآوری سریع‌تری ایجاد می‌کند. این ویژگی برای باغدارانی که در پی بازگشت سرمایه سریع و قابل‌پیش‌بینی هستند بسیار اهمیت دارد.
شرایط ایده آل برای کاشت نهال گلدانی بادام چیست و چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
برای داشتن درختی سالم و پربار، فراهم کردن بستر مناسب اهمیت زیادی دارد. خاک باید سبک، با زهکشی خوب و غنی از مواد آلی باشد. ترکیب خاک لومی شنی با کود دامی پوسیده و خاک برگ، انتخابی عالی برای کاشت بادام است. PH خاک نیز باید خنثی تا کمی قلیایی (حدود ۶.۵ تا ۷.۵) باشد.
در زمان کاشت، گودالی به عمق ۶۰ و عرض ۶۰ سانتی‌متر حفر شده و بخشی از خاک با مواد آلی مخلوط می‌شود. پس از خارج کردن نهال از گلدان، باید آن را بدون آسیب‌دیدگی ریشه در گودال گذاشت. طوقه نهال باید با سطح خاک هم‌سطح باشد. آبیاری پس از کاشت ضروری است تا خاک به‌خوبی اطراف ریشه را بپوشاند.
برای تثبیت نهال و جلوگیری از شکستگی در اثر باد، استفاده از قیم توصیه می‌شود. همچنین در مناطق بادخیز بهتر است از سایه‌بان برای محافظت در ماه اول استفاده شود.
چگونه با مراقبت صحیح از نهال، بهره وری آن را چند برابر کنیم؟
مراقبت درست از نهال در سال‌های اول کاشت، مستقیماً روی سلامت و باردهی آن تأثیر می‌گذارد. مهم‌ترین مؤلفه‌ها در این زمینه شامل آبیاری منظم، تغذیه اصولی، هرس سالانه، و کنترل آفات و بیماری‌هاست.
1. آبیاری
در سال اول، آبیاری باید منظم باشد؛ هر ۷ روز یک‌بار در بهار و هر ۴ تا ۵ روز یک‌بار در تابستان توصیه می‌شود. پس از استقرار درخت، فواصل آبیاری افزایش می‌یابد، زیرا بادام نسبتاً گیاهی کم‌آب‌بر است.
2. کوددهی
استفاده از کود دامی پوسیده، کودهای آلی نظیر ورمی‌کمپوست، و کودهای فسفره در زمستان، به ریشه‌زایی و تغذیه بهتر درخت کمک می‌کند. در تابستان نیز می‌توان از محلول‌های تغذیه‌ای حاوی عناصر ریزمغذی بهره برد.
3. هرس
هرس فرم‌دهی در سال اول اهمیت زیادی دارد. شاخه‌های ضعیف یا مزاحم باید حذف شوند. در سال‌های بعدی نیز هرس سبک برای نورگیری بهتر و افزایش عملکرد انجام می‌شود.
4. بیماری و آفات
هر دو رقم تونو و سوپرنوا در برابر بیماری‌ها مقاوم‌اند، اما باز هم باید مراقب شته‌ها، کنه‌ها، و سوسک شاخک‌دراز بود. سم‌پاشی زمستانه با روغن ولک و استفاده از سموم ارگانیک در صورت نیاز پیشنهاد می‌شود.
کاشت این دو رقم در چه مناطقی از ایران بیشترین بازدهی را دارد؟
بادام به‌طور کلی گیاهی آفتاب‌دوست و مقاوم به خشکی است. رقم‌های تونو و سوپرنوا نیز در مناطق گرم و خشک یا معتدل با تابستان‌های گرم عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند. مناطقی مانند استان‌های فارس، خراسان، کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی، زنجان، و بخش‌هایی از آذربایجان، بیشترین بازده را در کاشت این ارقام داشته‌اند.
برای مناطقی که با سرمای دیررس بهاره مواجه‌اند، رقم سوپرنوا به‌دلیل گل‌دهی نسبتاً دیرتر و مقاومت بیشتر در برابر سرما، انتخاب بهتری است. درحالی‌که تونو در مناطقی با زمستان ملایم و تابستان گرم، رشد سریع‌تر و باردهی بهتری خواهد داشت.
آیا کاشت نهال گلدانی بادام تونو و سوپرنوا توجیه اقتصادی دارد و بازگشت سرمایه آن چقدر زمان می برد؟
یکی از دغدغه‌های اصلی باغداران و سرمایه‌گذاران در بخش کشاورزی، میزان سودآوری و مدت‌زمان بازگشت سرمایه است. نهال‌های تونو و سوپرنوا به‌دلیل خودبارور بودن، باردهی سریع، نیاز آبی پایین و مغز بازارپسند، از این لحاظ بسیار به‌صرفه‌اند.
در شرایط نگهداری مناسب، از سال سوم می‌توان برداشت سبک داشت و از سال چهارم به بعد، برداشت اقتصادی و سودآور آغاز می‌شود. میانگین عملکرد سالانه درخت بالغ بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم بادام خشک در هر درخت است که در صورت کاشت در مقیاس بالا، سود بسیار مناسبی ایجاد می‌کند.
هزینه‌های اولیه شامل خرید نهال، آماده‌سازی خاک و آبیاری در سال اول بوده و پس از آن، نگهداری سالانه هزینه‌ی چندانی ندارد. با توجه به قیمت بالای مغز بادام در بازار داخلی و صادراتی، بازگشت سرمایه معمولاً در فاصله ۴ تا ۵ سال به‌طور کامل حاصل می‌شود.
از کجا می توان نهال های گلدانی باکیفیت و تضمینی تهیه کرد؟
مهم‌ترین نکته در شروع پروژه‌های کشاورزی، انتخاب منبع مطمئن برای تهیه نهال است. نهالستان‌های معتبر، نهال‌هایی با شناسنامه، گواهی سلامت و تضمین گیرایی صد درصدی ارائه می‌دهند. نهال باید دارای ریشه سالم، بدون آفت، و دارای تنه‌ی محکم و بدون ترک‌خوردگی باشد.
نهالستان‌هایی مانند «رویال نهال» با سابقه درخشان در تامین انواع نهال گلدانی، نهال‌های تونو و سوپرنوا را به‌صورت تضمینی و با راهنمای کامل کاشت عرضه می‌کنند. همچنین برخی از این مراکز خدمات مشاوره کاشت و نگهداری نیز ارائه می‌دهند که برای افراد تازه‌کار بسیار مفید است.